Сэтинньи 5-18 күннэригэр “Бэс чагда” оҕо сынньанар киинигэр “Барҕарыы” билим конференция уонна “Үлэ сайына” күрэх кыайыылаахтара, уопсайа 97 оҕо, Сахабыт сирин араас улууһуттан “Мин өрөспүүбүлүкэм” сменаҕа муһуннулар.
Лааҕыр сыала – Сахабыт сирин историятын, култууратын билиһиннэрии, оҕо төрөөбүт тылынан алтыһар, бодоруһар эйгэтин тэрийии.
Сэтинньи 6 күнүгэр “Күн” түмсүү (Өрөспүүбүлүкэтээҕи лиссиэй-интэринээт үөрэнээччилэрэ) бырайыак күрэҕин олус сэргэхтик тэрийэн ыытта. Оонньууга көхтөөхтүк кыттыбыт “Сардаҥа” уонна “Сахалар” түмсүүлэр “Барҕарыы” пуондаттан эҕэрдэ сурук, минньигэс бэлэх тутан үөрүүлэрэ үрдээтэ.
Оҕолорго умнуллубат түгэнинэн Илаан Кындыкааны кытта көрсүһүү буолла. Бырайыак ааптара Хоту дойду бэлиэтин – “Кындыкаан” – туһунан сэһэргээтэ https://edersaas.ru/alrosa-uonna-kyndykaan/.
Сэтинньи 7 күнүгэр “Бэс чагда” оҕо сынньанар Киинигэр олоҥхо киэһэтэ буолла. Олоҥхо тыйаатырын артыыһа, режиссера Гаврил Мэҥкээрэп олоҥхоһут, педагогическай билим дуоктара, профессор Н.К. Шамаев-Чопчухаан «Дьоруо хоҥор аттаах дьоһун дьикти айылҕалаах дьоллоох-соргулаах Дьорҕостой Бэргэн» олоҥхотун толордо. Оҕолор үгэс буолбут ньыманан толоруллар олоҥхону чаас устата сэргээн иһиттилэр. Артыыс уобараска киирэр сатабылын, кылыһахтаах тойугун улаханныын-кыралыын биһирии көрдүбүт, иһиттибит. Оҕолор олоҥхо истэр үөрүйэхтэрин бигэргэтэн, сэргээбиттэрин биллэрэн, «ноо» дэстилэр, дохсун ытыс тыаһынан махтаннылар. Дьоро киэһэбит дьон-сэргэ, оҕо-ыччат ортотугар киэҥник биллэр артыыспытын кытта истиҥ иһирэх кэпсэтиинэн түмүктэннэ.
Сэтинньи 8 күнүгэр оҕолор Мэҥэ Хаҥалас улууһун кыраайы үөрэтэр түмэлин салайааччыта, блогер Масаха Мэхээһи кытта көрүстүлэр. Саха сирин историятын, олоҕун-дьаһаҕын сонуннук, сэргэхтик сэһэргээн, дьон-сэргэ биһирэбилин ылбыт биллэр блогер оҕолорго саҥа бырайыагын кэпсээтэ. Саха төрүт дьарыгын, сүөһү иитэр үгэһин, аныгылыы тэринэр киэҥ ис хоһоонноох үлэтин бэрт сэргэхтик, ылыннарыылаахтык сэһэргээтэ.
Сэтинньи 11 күнүгэр, ытык киһибит П.А. Ойуунускай төрөөбүт күнүгэр, «Ойуунускайдыын сэһэргэһии» тэрээһинин «Ааҕар Саха сирэ» түмсүү салайааччыта, филол.н.к. Саргылана Ноева ыытта. Кыттааччылар бөлөҕүнэн арахсан, Ойуунускай олоҕун, айар үлэтин туһунан бырайыак оҥордулар. «Чаҕылҕан» бөлөх оҕолоро Ойуунускай дьылҕатыгар чаҕылҕаны символ-уобарас курдук көрдөрдүлэр. «Кэскил» бөлөх П. Ойуунускай айымньытын геройа куйуурдуу турарын курдук, биһиги билии-көрүү байҕалыттан билии сомсобут, үөрэххэ талаһабыт диэтилэр. “Дабаан” бөлөх дабаан (хайа) символ быһыытынан Ойуунускай аарыма уобараһын кытта атылыы диэтилэр. «Огоньки» бөлөх «Уруйа улааттын» диэн кинигэ оҥорбуттар. Улуу киһи дьылҕатын уот, уу, балаҕан, Аал Луук мас символынан көрдөрдүлэр. Былатыан Ойуунускай олоҕун, үлэтин, дьылҕатын туһунан оҕолор ити курдук кэрэхсэбиллээх санаалаахтарын, дириҥ толкуйдаахтарын олус үөрэ-долгуйа көрдүбүт-иһиттибит. Оҕолор саҥарар сатабыллара, уобарастаан толкуйдара, киэҥ далааһыннаахтык ситимнээн анаарыылара биһигини, тэрийээччилэри, үөртэ-долгутта!
“Мин өрөспүүбүлүкэм” смена кыттааччылара “Кама Хана” студия режиссера, продюсера Юрий Борисовы кытта көрүстүлэр. Саха сирин историятын киэҥник биллибэт, аһаҕастык кэпсэммэт түгэннэрин сырдатар “Тайна Вилюйского водохранилища” (2021), “Суруктаах” (2024), “Саха сирин оспот баастара” (2024), “Пожары Якутии: спасаем лес во имя будущего” (2024) документальнай киинэлэри устубут эдэр ыччат түмсэн айымньылаахтык үлэлии сылдьар https://sakha-sire.ru/kama-hana-aziya-eregijienneriger-berestebiitelleeh-buoluoga/ . Эдэр режиссер Юрий Борисов саха киинэтин уратытын, ситиһиилэрин кэпсээтэ, студия бырайыактарын билиһиннэрдэ. Бу киинэлэри устарга оскуолаҕа үөрэнэр кэмигэр дьарыктаммыт чинчийэр үлэтэ күүс-көмө буоларын тоһоҕолоон эттэ. Студия билигин саха тылын туһунан саҥа киинэ уста сылдьарын сэгэтэн кэпсээтэ.
Саха тылын дьоҥҥо-сэргэҕэ киэҥник тарҕатар сыаллаах үлэлиир “Сай Саха” (Say Saqa) бырайыак ааптардара Николаева Уйгулаана, Слепцова Олеся дьоһун-мааны ыалдьыт буоллулар. Бу сыл олунньу ыйыттан саха тыла үөрэхтээх эдэр кыргыттар үһүө буолан бырайыагы саҕалаабыттар. Саха тылын сөпкө саҥарарга, суруйарга анаммыт кылгас биэриилэрин интернет ситимигэр уонунан, сүүһүнэн тыһыынчаҕа тиийэ киһи көрөр эбит. Оҕолорго туһулаан төрөөбүт тылбыт инники дьылҕата бүгүҥҥү ыччаттан улахан тутулуктааҕын, Сахабыт сирин сайдарын туһугар туһалаах, үлэһит дьон буолалларыгар баҕа санааларын эттилэр.
Оҕолор эдэр дьон кэпсээнин сэргээн, болҕойон иһиттилэр. Олоххо бигэ туруктаах, саҥалыы көрүүлээх эдэр эрчимнээх дьону кытта көрсүһүү оҕолорго умнуллубат түгэн буолла.